Militantët Houthi janë zotuar të hakmerren për sulmet ushtarake të SHBA-së dhe Britanisë së Madhe në Jemen, duke i larguar operatorët kryesorë të cisternave të naftës nga rruga kritike tregtare e Detit të Kuq.
Çmimet e naftës kwrcyen mbi 80 dollarë për fuçi për herë të parë në 2024 të premten, pasi SHBA dhe Britania e Madhe goditën objektivat pas më shumë se 25 sulmeve nga militantët Houthi në anijet që nga nëntori.
Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Rishi Sunak tha se sulmet, duke përfshirë raketa amerikane dhe katër luftëtarë RAF Typhoon, ishin “të nevojshme dhe proporcionale” pasi sulmet Houthi kishin rrezikuar jetën e marinarëve komercialë, kishin shënjestruar anijet luftarake të SHBA-së dhe Mbretërisë së Bashkuar dhe kishin rritur çmimet e mallrave.
Tregtarët e energjisë paralajmëruan se çmimet e naftws mund tw rriten mw tej pasi konflikti që rrjedh nga lufta Izrael-Hamas kërcënon të përshkallëzohet në rajonin më të gjerë dhe të shkaktojë ndërprerje të mëtejshme në zinxhirët e furnizimit.
Shoqata Ndërkombëtare e Pronarëve të Pavarur të Cisternëve (Intertanko), e cila përfaqëson pothuajse 70 për qind të të gjithë cisternave të naftës, gazit dhe kimikateve të tregtuara ndërkombëtarisht, paralajmëroi anëtarët të premten të “qëndrojnë shumë larg” nga ngushtica Bab al-Mandab për herë të parë.
Udhëheqësi i Houthi-ve Abdul-Malik Badr al-Din al-Houthi kishte paralajmëruar sulme të shtuara, duke thënë në një video të postuar në X se ato do të ishin më domethënëse se ato “të kryera së fundmi”, kur dronë dhe raketa të shumta shënjestruan anijet luftarake të SHBA dhe Britanisë së Madhe.
Disa nga operatorët më të mëdhenj të cisternave në botë konfirmuan se do të shmangnin rajonin, në një lëvizje që mund të shtojë kohë dhe kosto të konsiderueshme për dërgesat nga Lindja e Mesme në Evropë.
Ndërsa 91 për qind e trafikut të anijeve me kontejnerë tashmë po shmangte lundrimin përtej Jemenit, transportuesit e naftës deri më tani kishin qenë më të gatshëm të përdornin itinerarin, me analistët që llogaritnin se udhëtimet me cisterna kishin rënë me më pak se një të pestën përpara të premtes.
Intertanko tha se “periudha e kërcënimit” për transportin mund të zgjasë për disa ditë, nëse jo më shumë.
Zyra e Operacioneve të Tregtisë Detare të Mbretërisë së Bashkuar me bazë në Dubai, e cila ofron këshilla për sigurinë, raportoi një tentativë sulmi në një anije të premten pasdite, si dhe incidente të shumta të varkave të vogla që iu afruan anijeve tregtare.
Zyra tha se një raketë ishte gjuajtur drejt një anijeje në Gjirin e Adenit, 90 milje detare në jug-lindje të Adenit. Zona është më në jug se vendi i sulmeve të mëparshme.
Nafta e papërpunuar Brent, u rrit me 4.3 për qind në 80.75 dollarë për fuçi, niveli më i lartë deri më tani në vitin 2024, përpara se të zbutej lehtë.
“Pyetja kryesore është nëse ky veprim ushtarak do të arrijë qëllimin e synuar të Uashingtonit për të mos rrezikuar Detin e Kuq ose për të zgjeruar këtë luftë tre-mujore,” tha Helima Croft, një ish-analiste e CIA-s në RBC Capital Markets.
Bob McNally, themeluesi i Rapidan Energy dhe një ish-këshilltar i Shtëpisë së Bardhë të George W Bush, tha se ai llogariti se çmimet e naftës mund të rriteshin me rreth 15 për qind nëse konflikti tregonte shenja të mëtejshme të përhapjes. “Një përshkallëzim i mundshëm midis Izraelit dhe përfaqësuesit kryesor të Iranit, Hizbollahut në Liban, është ende një rrezik i nënvlerësuar”, tha McNally.
Kosto të shtuara transporti
Devijimi i anijeve me kontejnerë ka shkaktuar tashmë probleme për industrinë evropiane, me Tesla që konfirmoi të premten se kishte ndërprerë operacionet në fabrikën e saj të prodhimit të makinave elektrike në Gjermani për shkak të vonesave në marrjen e pjesëve. Disa prodhues po përdorin transportin ajror për pjesët kritike.
Frika e një ndërprerjeje të zgjatur i ka shtyrë kostot e transportit me kontejnerë në nivelin më të lartë jashtë pandemisë së koronavirusit. Kostoja mesatare e lëvizjes së një kontejneri 20 metra nga Shangai në Roterdam u rrit 8 për qind këtë javë dhe është dyfishuar që nga dhjetori për të arritur në 3,103 dollarë.
Kompanitë kanë theksuar, megjithatë, se megjithëse është e dhimbshme, rritja e kostove të transportit nuk është aq e keqe sa gjatë pandemisë, kur ndërprerjet e zinxhirit të furnizimit i çuan ato deri në 20,000 dollarë për kontejner në rrugën Kina në Evropë, duke ndihmuar në nxitjen e inflacionit globalisht.
