Paraliza e liderëve financiarë globalë në trajtimin e pasojave nga sulmi i Hamasit dhe përgjigja e Izraelit javën e kaluar ekspozoi ndarje të thella gjeopolitike që pengojnë Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe Bankën Botërore, edhe pse ata avancuan plane të reja financimi që synojnë lehtësimin e goditjeve më të shpeshta ekonomike.
Hamasi nisi sulmin e tij të paprecedentë ndaj Izraelit më 7 tetor, pikërisht kur zyrtarë të lartë të financave mbërritën në Marok për takimet vjetore të FMN-së dhe Bankës Botërore, duke përmbysur skenarin e hartuar me kujdes të mbledhjes që kërkon burime të reja dhe hapa për të ringjallur rritjen globale në rritje.
Drejtoresha menaxhuese e FMN-së Kristalina Georgieva nuk e përmendi konfliktin e ri në hapjen e ngjarjeve. Më vonë, ndërsa sulmet hakmarrëse të Izraelit u shtuan, ajo u përpoq ta trajtonte atë, duke e përshkruar fillimisht si një tragjedi njerëzore, por një burim i paqartë i pasigurisë ekonomike.
Në bisedat private në takime, implikimet e konfliktit Izrael-Gaza ishin në qendër të vëmendjes, nga kriza e re e refugjatëve te ndikimet tregtare dhe kërcënimi i luftimeve në Liban dhe Bregun Perëndimor, i thanë Reuters pjesëmarrësit nga grupet financiare e deri te organizatat jofitimprurëse.
“Përballë një tronditjeje të madhe globale si ky që është krijuar nga njeriu, që nuk është një goditje klimatike, këto institucione janë të pafuqishme për të bërë gjw, kjo është arsyeja pse ata as nuk po flasin për të”, tha Rachel Nadelman, një bashkëpunëtore hulumtuese në Qendrën Kërkimore të Përgjegjshmërisë të Universitetit Amerikan, i cili ndoqi shoqërinë civile dhe ngjarjet zyrtare në takime.
Pamundësia për t’u përgjigjur shtrihej në deklaratat e kryetarit të lëshuar nga Grupi i 20 ekonomive të mëdha dhe komitetet drejtuese të FMN-së dhe Bankës Botërore, të cilët nuk përmendën konfliktin.
Këto organe përsëri nuk ishin në gjendje të nxirrnin komunikata të përbashkëta, duke reflektuar thellimin e tensioneve gjeopolitike, më së fundi për pushtimin rus të Ukrainës, por edhe mosmarrëveshjet midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, të cilat prej kohësh kanë ndeshur për gjuhën e komunikatës.
“Konflikti izraelito-palestinez është edhe më i diskutueshëm – pothuajse i pamundur për të arritur konsensus,” tha zyrtari.
Arritjet në dyshim
Presidenti i Bankës Botërore, Ajay Banga pranoi të dielën se konflikti Izrael-Gaza, së bashku me luftën e Ukrainës dhe luftimet në Afrikë, “po hidhnin hije të gjata” mbi arritjet e takimit dhe po shtonin sfidat ekonomike.
“Ju e dini, pa paqe, është e vështirë për njerëzit që të kenë stabilitet, rritje, kujdesin për fëmijët e tyre, punësim,” tha ai.
Organi drejtues i Bankës Botërore miratoi një deklaratë të re vizioni “për të krijuar një botë pa varfëri në një planet të jetueshëm” për të inkorporuar misionin e saj të ri për të luftuar ndryshimet klimatike, pandemitë dhe shtetet e brishta, së bashku me hapat e rinj për të zgjeruar kreditimin.
Komiteti drejtues i FMN-së ra dakord të rriste financimin e kuotave deri në fund të vitit, duke e lënë derën e hapur për ta bërë këtë pa rregulluar strukturën e saj të aksioneve për t’i dhënë Kinës më shumë vota, ndërkohë që u përmbush një objektiv prej 3 miliardë dollarësh për mbledhjen e fondeve për fondin e saj të mirëbesimit në vendet e varfëra.
Por konfliktet mbeten sfida më e madhe për ekonominë globale, tha Josh Lipsky, një ish-zyrtar i FMN-së që drejton Qendrën Gjeoekonomike të Këshillit Atlantik.
“Nëse këto institucione do të jenë legjitime dhe të përshtatshme për qëllimin për dekadën e ardhshme, ata do të duhet t’i përgjigjen krizave gjeopolitike në kohë reale,” i tha ai Reuters.
“Goditjet gjeopolitike janë goditje ekonomike tani dhe goditjet ekonomike janë goditje gjeopolitike – dhe ata po përpiqen t’i shkëputin të dyja.”
