E.M.S Shipping, kompania gjermane që kishte me koncesion terminalin lindor në Portin e Durrësit, shkoi në arbitrazh me pretendime të forta kundër qeverisë shqiptare. Sipas Padisë në Gjykatën Ndërkombëtare të Uashingtonit për Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve të Investimeve, kompania gjermane kërkonte nga qeveria shqiptare 40 milionë euro dëmshpërblim për cënim të njëanshëm të marrëveshjes koncesionare.
E.M.S argumentonte në padinë e saj, se përmes projektit për ndërtimin e Portit dhe resortit turistik në vendin ku gjendet aktualisht Porti tregtar i Durrësit, qeveria shqiptare i kishte shkaktuar dëme të mëdha financiare duke e vënë praktikisht në pamundësi për të ushtruar të drejtën e saj koncesionare. Palët u përballën ashpër në arbitrazh me pretendime dhe prapësime pretendimesh deri në datën 18 korrik të këtij viti.
Pastaj, brenda dy javësh gjithçka ndryshoi rrënjësisht. Përmes një letre, që mban datën 31 korrik, kompania gjermane njoftoi në mënyrë të beftë gjykatën për tërheqjen nga arbitrazhi, pasi sipas saj konflikti me qeverinë shqiptare ishte zgjidhur me mirëkuptim.
Me letrën e datës 31 korrik 2024 në emër të të dyja palëve, Paditësi informoi Tribunalin dhe Sekretariati si më poshtë: Në përputhje me rregullin 55(2)(a) të Rregullave të Arbitrazhit të ICSID, Kërkuesi EMS Shipping & Trading GmbH (“EMS”) dëshiron të njoftojë Gjykatën se Palët kanë rënë dakord për një zgjidhje të mosmarrëveshjes së tyre,” thuhet në dokumentat e Gjykatës.
Në letër E.M.S njoftonte gjykatën se palët kishin rënë dakord të ndërprisnin procedurën dhe se E.M.S do të tërhiqet në mënyrë të pakthyeshme nga pretendimet ndaj Republikës së Shqipërisë. Zgjidhja me mirëkuptim parashikonte gjithashtu se secila palë merrte përsipër shpenzimet e saj gjyqësore.
Shitje
Tërheqja e gjermanëve nga arbitrazhi pavarësisht se erdhi si rrufe në qiell të hapur nuk ishte e rastësishme. Në të njëjtën ditë, që E.M.S njoftoi gjykatën për zgjidhjen e mosmarrëveshjes me mirëkuptim, ajo e shiti koncesionin në Durrës. Blerësi ishte një kompania kroate e quajtur Scapha D.o.o, e cila menaxhon me koncesion portin e Splitit në Gjermani.
Sipas dokumentave të publikuara në Qendrën kombëtare të Biznesit, çmimi i shitjes së koncesionit ishte 13 milionë euro.
Nuk dihet nëse qeveria shqiptare ka qenë kumbara e marrëveshjes për shitjen e koncesionit. Po kështu mbetet mister nëse ky koncesion do të aktivizohet në Portin e ri tregtar që qeveria do të ndërtojë në Porto Romano dhe çfarë premtimesh i ka dhënë qeveria shqiptare kompanisë blerëse të koncesionit. .
Aktualisht operacionet e E.M.S në portin ekzistues të Durrësit janë kufizuar në mënyrë të ndjeshme për shkak të se një pjesë e terreneve tashmë i janë liruar kompanisë së përbashkët mes qeverisë shqiptare dhe biznesmenit Muhamed Alabbar, për ndërtimin e kullave turistike.
Vitin e kaluar, të ardhurat e koncesionit të terminalit lindor ranë me 35 për qind, ndërsa humbjet e saj u rritën me 6 herë krahasuar me një vit më parë duke arritur në gati 1 milionë euro.
