Qeveria ka vendosur të ndërpresë kontratën e ngarkim shkarkimit të kontenierëve në Portin e Durrësit duke i kërkuar kompanisë malteze Mariner Adriatic që të fillojë procedurën e dorëzimit.
Që nga viti 2021, terminali i kontenierëve është operuar nga Mariner, kundrejt një kontrate 5 vjeçare me kosto totale rreth 32 milionë euro, por që bazohej në volum. Për shkak të plotësimit të volumeve më shpejt se sa ishte parashikuar, kontrata ka mbërritur në fund.
Edhe pse marrëveshja fillestare linte hapësirë për shtesë të paktën me 20 për qind në rast të plotësimit të volumeve më shpejt se parashikimi, ministria e Infrastrukturës ka vendosur ta ndërpresë atë. Efekti SPAK.
Burime nga ministria i thanë Kapitalit se tashmë shërbimi i ngarkim shkarkimit të kontenierëve në Portin e Durrësit do të kryhet nga vetë Autoriteti Portual. Por edhe kjo zgjidhje do të jetë e përkohëshme, pasi me përfundimin e zgjedhjeve, terminali i kontenierëve do të jepet sërish me koncesion. Madje Autoriteti Portual dhe ministria kanë ngritur tashmë grupin e punës.
Sherr për paratë
Ndonëse ishte vetë qeveria që a afroi grupin maltez në vitin 2021 duke i dhënë praktikisht një koncesion të fshehtë për menaxhimin e terminalit të kontenierëve, tashmë mes palëve duket se ka shkëndija mosmarrëveshjesh. Kompania malteze pretendon se Autoriteti Portual i Durrësit nuk i ka shlyer të paktën 1.3 milionë euro fatura për shërbimin e kryer duke e njoftuar se nuk ka para.
Autoriteti, i cili deri pak kohë më parë kur drejtohej nga Pirro Vengu, pretendonte se do të ndërtonte me paratë e veta, portin e ri tregtar në Porto Romano, tani nuk ka para as për të paguar faturat për shërbimin e kontenierëve.
Por shkaqet e mosmarrëveshjeve duket se janë edhe më të thella. Terminali i kontenierëve është një nga koncesionet më fitimprurëse të Portit. Vitin e kaluar, Mariner fitoi 1.2 milionë euro pas taksave, ndërkohë që regjistroi një xhiro prej gati 10 milionë eurosh.
Biznesi fitimprurës duket se ka zgjuar orekset e grupeve të tjera të interesit, të cilat i kanë vënë syrin koncesionit dhe lëvizjet e para tashmë kanë filluar.
Pak kohë më parë, në portin e Durrësit u shit një tjetër koncesion. Ai i kalatës lindore, e cila ka ekskluzivitetin e ngarkim shkarkimit të mallrave rifuxho. I zotëruar prej vitesh nga gjermanët e EMS, në verën e këtij viti koncesioni u ble nga një kompani kroate e quajtur Scapha. Në këmbim, gjermanët tërhoqën padinë e tyre në arbitrazh ku kishin kërkuar 40 milionë euro nga qeveria shqiptare si kompesim për dëmet e shkaktuara nga dhënia e terreneve të portit tek kompania e Alabbar për ndërtimin e resortit turistik.
Koncesioni i mallrave rifuxho është një biznes jo fitimprurës. Dy vitet e fundit, kompania gjermane EMS regjistroi një humbje totale prej 1 milionë eurosh. Ndaj blerja e këtij koncesioni nga kroatët duket se kishte qëllim marrjen edhe të koncesionit të kontenierëve. Gjithsesi, ministria e Infrastrukturës ka vendosur që për kontenierët të hapë formalisht tender ndërkombëtar për dhënien me koncesion.
Por përtej luftës për të kapur kontratat fitimprurëse të Portit, vendimi i qeverisë shqiptare për të shkatërruar nyjen më të rëndësishme tregtare ka krijuar pasiguri të shumta, që nga shërbimi i mallrave rifuxho deri tek ai i kontenierëve. Një situatë, e cila rrezikon të dëmtojë jo pak qarkullimin tregtar të mallrave që Shqipëria kryen me botën duke ulur rëndësinë e Portit të Durrësit si nyje strategjike në përfitim të porteve rivale të fqinjëve.
